Hautsak harrotu ondoren, erratza pasa behar. Aitortza.

   Ikusirik nire azken idatziaren maila polemikoa, gaia lasaitzeko astebete inguru hartu dut. Eta badirudi, urak bere bidetik bueltan direla.

   Astebete honetan, gaia hozten usteaz gain, herriko giroa bizi nahi nuen. Zer gertatzen den ikusi, edo zer esaten den entzun. Herrian, zer eta nolako ohiartzuna izan duten hitzek aztertu dut, eta denetarik aurkitu dudala aitortu beharra daukat. Ados daudenak, eskandalizatuak, gaiaren berri zuten batzuk, etzutenak ere bai… Denetarik dago. Baina atentzioa batek deitu dit. Ezker Abertzaleko zenbait kargu, beraien iritziak publikoki azaltzen ikusi ditut kalean. Nolabait esateko, beraien iritziak denek entzutea nahi dutela dirudi. Eta tira, esandakoek grazia egin didatela aitortu behar dut. Baina kezka ere sortu dit.

   Amparoren burua eskatzen dabiltza zenbait pertsona, eta egia esateko, ez dakit noraino helduko diren beraien nahian. Ez dakit ezta ere, zer pasatuko zen nire identitatea jakingo balute. Baina tira, hori da azken lekuan kezkatzen didana. Kontua da, ohiko nezkazarkerietan erorita, nire identitateari begiratzen dabiltzala, nik salatu dudan horri begiratu beharrean.

   Idatzi honen izenburuak dioen moduan, hautsak harrotu eta gero, erratza pasatzea tokatzen da. Eta nire kasuan, eta orain, erratza pasatzea tokatzen zait.

   Azkeneko idatziak hauts asko harrotu zuela aitortu beharra daukat. Eta nahiz eta nire intentzioa hautsak harrotzea izan, ez nuen nahi, inondik ere, kolektibo bat kaltetzea. Eta jendearen jarrera eta erantzunak ikusita, kolektibo batek bi pertsona indibidualekin izan zezakeen loturak deduzitzerako orduan, huts egin nuela dirudi.

   Halaber, “Muu!” herri ekimenak, transparentzia ekintza txalogarri batean, bere kontuak argitu zituen. Beraien militanteek bidali zizkidaten kexak ikusita, “Muu!” zinez erakunde garbia zela argi geratu zitzaidan. Baina idatzi horrek, nire dedukzioen okerra baieztatzen dute, eta “Muu!” kolektibo moduan garbi dagoela are garbiago uzten didate.

   Horregatik, “Muu!” herri ekimenari nire barkamenik serioena eta zintzoena eskatu nahi dizkiot, beraien fede ona zalantzan jartzeagatik.

   Kolektibo moduan, erakunde garbi eta zilegitzat jotzen dut, inork kontrakoa ziurtatzen ez didan bitartean.

   Hala ere, “Muu!” erakundea garbitzat jo arren, bere parte diren zenbait pertsonen jarrerak kritikagarriak iruditzen zaizkit. Eta hala irudituko zaizkit.

   Kolektiboak zilegitasun guztia mantentzen du. Baina kolektiboaren bizkarretara egin diren zenbait ekintzek, bertako kide diren zenbait pertsonen irudia eta sinesgarritasuna hankazgora uzten jarraitzen dute. Kolektiboak sinesgarritasuna du, kolektibo gisara, beraiek ez dutelako agindu ekintza horiek egitea. Baina bi pertsona hauek (nik berri dudanak behintzat), ez dute inongo sinesgarritasunik niretzat.

   Kolektiboa osorik eta sinesgarri mantentzen den moduan, bertako zenbaiten sinesgarritasuna eta fede ona oraindik zalantzan jartzen ditut, zenbait ekintza frogatuak izan direlako. Eta niretzat, hauek, ez dute kolektiboa ordezkatzen, eta ez dute ordezkatuko. Beraien ahotik entzuten dudan guztia, belarri batetik sartu eta bestetik irtengo zait. Eta beraien diskurtsoa guztiz koherentea izanda ere, ez dut kontuan hartuko. Bi pertsona hauek (nik dakizkidanak behintzat, agian gehiago daude), niretzat ez dute deus balio. Eta ez ditut inongo diskurtso baten ordezkaritzat joko.

   Esan beharrik ez, hau nire jarrera pertsonal bat besterik ez dela. Bi hauek, nahieran jarduteko gaitasun eta eskubide osoa mantentzen dute. Baina niretzat, beraien hitzak ez du balioko. Agian beste batzuentzat bai.

   Gai honekin jarraituz, izenburuan aurreratu dudan moduan, aitortza egitea tokatzen zait. Eta ez behintzat, hala nahi dudalako egin.

   Baina zenbait aurreiritzi izatea leporatu didate batzuek. Eta nahiz eta hauen hitzei ez diedan eman garrantzia handiegirik, “Muu!”-k egin duen moduan, nik ere transparentzia ekintza bat egin behar dudala iruditzen zait. Eta bide batez, zenbait gauza eta aurreiritzi gezurtatzeko tartea hartuko dut.

   Zenbait jendek, bai hemengo iruzkinetan, eta baita kalean entzu ahal izan ditudan komentarioetan ere, nire jarrera  helburu eta kolore politiko jakin batekin lotu dute. Nire kexak eta salaketak, motibazio ideologiko bat zutela azaltzen zuten batzuk.

   Baina nire kexak eta salaketak, hori baino sakontasun handiagoko arazo eta konplexutasun ideologiko baten fruitu dira. Eta hori azaltzeko nahian, nire joera eta ideia politikoak azaltzea veste irtenbiderik ez daukat.

   Ez nuen hau egitea pentsatzen. Baina entzundakoak entzunda, gauzak oso garbi utzi nahi ditut.

   Badakit, halaber, esatera noan honek, beste koloreko zenbait jenderen artean , eta niri babesa erakutsi didaten haien artean, agian ez dela parte onekoa izango. Baina entzundakoak entzun ondoren, azaldu beharra daukadala iruditzen zait.

   Lehenik eta behin, ezkertiar eta abertzaletzat dudala neure burua aitortu behar dizuet. Ezker Abertzaleari bozka egindakoa naiz, nazio mailako hauteskundeetan. Bai Batzar Nagusiak, bai Legebiltzarra, eta baita espainiako gorteetakoak ere. Halaber, zenbait manifestaldi eta mobilizazioetako parte izan naiz, eta zenbait aldarrikapen jardunaldietan ere parte hartutakoa naiz.

   Baina, herri mailan, ez dut sekula Ezker Abertzalea bozkatu. Ezta EAJ ere. Herri mailan, abstentzioa, edota botu nuluaren aldeko aukera egin izan dut. Ideologikoki ez nator bat EAJ-rekin, eta horregatik ez ditut bozkatzen. Baina herri mailan, nahiz eta Ezker Abertzalearekin ideologikoki bat egin, ez ditut behin ere bozkatu. Eta gauzak aldatzen ez badira, ez ditut luzean bozkatuko.

   Hainbat arrazoik bultzatuta, herri mailako Ezker Abertzaleari uko egiten diot. Arrazoiak nahi badituzue, eta eskatuz gero, azalduko ditut. Baina kontua hori da.

   Herri mailan, nahiz eta ideologikoki adostasun bat izan puntu askotan, ez naiz Ezker Abertzaleko bozkatzailea. Herri mailan, ukatu egiten ditut. Nazio mailan, ez.

   Buruari zertxobait emanez gero, erraz jakingo duzue horren zergatia.

   Hau jakinik, Ezker Abertzalearen jarrera puntual hau salatzeko nire arrazoiak aurreiritzi ideologikoetatik haratago doazela garbi utzi nahi dut.

   Hala ere, garbi utzi nahi dut, beste edozein ideologia politikorenganako errespetu eta begirune guztia dudala. Politikerien gainetik, pertsonak gara, herrikideak, berdinak. Eta hori ahaztu egiten dute batzuk. Politikerien gainetik pertsonak jartzen ditut, eta nik ez dut inorenganako tratu selektiborik egiten, eta egingo, beren kolore politikoaren arabera. Horregatik, herri mailan, politikan ez sartzearen aldekoa naiz. Denak dira ongietorriak, kolore bat izan, hala beste bat izan.

   Erratza pasa ondoren, eta aitortza egin ostean, bi mezutan laburtuko nuke nire iritzia.

   “Muu!” erakundea, kolektibo gisara, eta erakunde independiente bat bezala jo ondoren, zilegitzat eta sinesgarritzat jotzen dut. Eta barkamena eskatzen diet, beraien fede ona zalantzan jartzeagatik.

   Zenbait jenderen jarrera ordea, salagarria iruditzen zait. Eta hauek “Muu!” ekimenaren bizkarretara jardun dutela ulertu arren. Eta nahiz eta “Muu!”-k sinesgarritasun osoa mantendu erakunde gisara, zenbait pertsonak, eta bertako zenbait militantek, ez daukate sinesgarritasunik niretzat. Ez behintzat, maila indibidualean.

   Batzuen inplikazio ezak, ez ditu ekintzak ezkutatzen. Eta “Muu!” garbi egoteak (pozgarria alde batetik), ez ditu egin diren ekintza salagarriak ezkutatzen, ezta ezabatzen ere.

   Bereizketa eginda dago. Baina zenbait ekintza ez ditut ahazten. Eta “Muu!” oso garbi dagoela argi geratu arren, beste zenbaitek oraindik eskuak zikinduta dituzte. Tartean ni agian. Baina ni, hemen eskuak garbitzen sahiatzen naiz.

   Besteek ordea, emango al dute argibiderik? Garbituko al dute zikinkeria?

   Bob Dylanek esan zuen moduan: “the answer, my friend, is blowin´ in the wind”

   

Prostituzioa

   Prostituzioa.
   Ez naiz hasiko hemen kontzeptua definitzen, soberan dakigu eta denok, bere esanahia. Prostituitzeko forma ezberdinak ere ez ditut hemen zenbatuko, badakizkigu eta zein diren.
   Ez da xehetasun handirik eman behar kontzeptu honen inguruan, zertaz ari naizen jakiteko. Baina agian, gure eztabaidaren objektu den hura, eta prostituzioaren inguruko erlazioa hobeki azaldu beharko dut, ezkutuan daukate erlazioa eta.

   Gure eztabaida betetzen duen gaiaren inguruko kausa organizatu bat, prostituitu egin da. Bere burua saldu du, diru truke.
   Ez dakit nahita izan den, edo nahigabe. Edota ez diren konturatu non sartu diren. Baina nahita edo nahigabe, konszienteki edo ez, prostituitu egin dute beraien kausa.
   Diru truke saldu dira.

   Prostituzioa oso gai serioa da, eta ez nuke nahi gai arin baten pare utzi.
   Beharrak bultzatuta, edo mafiek zapalduta, jende asko dago mundu horretan sartuta. Beraien burua, eta beraien familiena aurrera ateratzeko, batzuek ez dute beste irtenbiderik. Beren gorputza saltzen dute, diru truke.
   Hala ere, beharrak hori egitera bultzatzen dituen haiek, guztiz pertsona duinak dira. Beste askok baino askoz ere duintasun gehiago daukaten pertsonak dira. Burua goian daukatela ibiltzen dira. Ez ditu beharrak lotsatzen, eta ez ditu irtenbideak lotsatzen.
   Mafiena beste kontu bat da.
   Eta ordaintzen duten haiena ere bai.
   Beharrak bultzatuta prostituitzen den hark, beste mota bateko beharrak bultzatuta ordaintzen duen hark baino duintasun handiagoa dauka. Askoz ere handiagoa, gainera.

   Baina hori prostituzio mota bat da. Zeure gorputza diru truke saltzea gauza bat da, gure benetako izatea ideietan daukagulako, nortasunean. Gorputza baino garrantzia handiagoa daukate ideiek, nortasunak, filosofiak, izaerak.
   Baina bada beste prostituzio mota bat.
   Zure ideiak, filosofia, eta kausa diru truke saltzea, oso larria da.
   Bere gorputza beharrak bultzatuta saldu duen hark duintasun guztia gordetzen duen moduan, bere ideiak diru truke saltzen dituen hark, duintasun guztia pikutara bidaltzen du.
   Eta hau da gure herrian pasa dena.

   "Muu" herri ekimenak, nahita edo nahi gabe, konzienteki edo inkonszienteki, bere ideiak saldu ditu diru truke. Prostituitu egin da.
   Nahita edo konszienteki egin dutela zalantzan jartzen dut, ez dakidalako kolektiboki hartutako erabaki bat izan den, edota norbanako batek pertsonalki hartu duen erabaki baten ondorio izan den.
   Baina dena dela, diru horri etekina atera zaio. Eta beraz, bere ideiak diru truke salduz, prostituitu egin dira.

   Gaur, "Muu" herri ekimenak, bere txostena sartu du nire etxeko buzoian. Beraien dekalogoa jasotzen duen txosten bat da, eta euskeraz nahiz erdaraz idatzita dago. Beraien burua aurkezten dute, eta herrian jarriko dituzten mahaietan, zezenketen aurka sinatzera animatzen dute jendea.
   Alde horretatik, ezer gutxi daukat esateko.
   Baina txosten guzti horiekin gure herriko buzoiak betetzeak, kostu bat dauka. Bai inprentan egin, edo etxean egin, kostu altua dauka kalitate horretako orrietan, eta kalitate horrekin, horrelako txosten andana kaleratzeak. Atera kontuak, gure herriko etxe guztietako buzoi guztiak bete badituzte.
   Baina hori ere etzait kritikagarria iruditzen.

   Kontua, diruaren prozedentzia da.
   Eta irudipena daukat, prostituzio bidez lortutako diruarekin finantzatutako publizitate kanpaina baten aurrean gaudela. Eta lehenago esan dudan moduan, ez dute beraien gorputza saldu. Beraien ideiak saldu dituzte.
 
   Aspaldi hitzegin genuen, eztabaidan politikoak sartu behar zuten ala ez. Eta hauek, kausa baten ordezkari izateko pertsona egokienak ziren ala ez.
   Eta horretan ari ginela, iruzkin batean esan nuen, gaiaren zentzua aldatu dezakeen aktibitateak ari zirela ematen kalean. Baina ez nuen hori baino gehiago zehaztu.
   Baina tira, ikusirik nola mugitu duten fitxa, mahaian kolpea ematea tokatzen zait. Joku zikina ikusi dudalako.
   Mugimendu politiko bateko militante den lagun batek esan zidanez, partiduko hariak mugitzen dituzten haiek, "limosna" eske joan zitzaizkion. Baina etzen lehen aldia, propaganda egiteko lehenago erabili duten estrategia bat baita. Eta aparte, partidu batek, propaganda politikoa egiteko, bere militanteei dirua eskatzea, etzait guztiz gaizki iruditzen. Baina esan bezala, propaganda politikoa den kasuetan.
   Hala ere, gure herrian, aspalditik dakigu zenbait propagandaren dirua, militante ez direnei ere eskatzen zaiela. Baina tira, hori ez dator gaiarekin bat.
   Kontua da ordea, nire lagun harri, bere alderdiko "tesoreroak", dirua eskatu ziola propagandarako. Baina ez propaganda politikoa egiteko.
   Zezenketen aurkako publizitatea egiteko eskatu zioten dirua, bere partiduko kideek. Eta kontuan hartu gabe zeintzuk diren bere iritziak gai honen inguruan. Hau da, inork etzion lehenago galdetu, ea antitaurinoa zen, edo taurinoa. Edo bietako ezer ez.
   Partidu politiko baten finantzazio iturriak erabiltzen ari da "Muu" herri ekimena. Edo "Muu" herri ekimenaren izenean, dirua biltzen ari da partidu politiko bat. Biak dira posible.
   Eta hori onartezina da.
   Politika inkoherentzien arrazoi bezala plazaratzen dugunoi, gaia politizatzea leporatu zaigu. Baina hori leporatu didaten horiek, esango didate zer den "Muu" herri plataformak, edo bere izenean ordezkari batzuek, eta partidu politiko batek egin duten azken jokaldia.
   Guk gaia politizatu nahi dugula diote batzuk. ¿Baina zertan ari da beraien ordezkari den "Muu" herri plataforma?

   Politikoak sartu dira jokoan.
   Ez dakit "Muu" horren jabe den, edo beraien izenean jardun duen norbaitek, "Muu"-ren baimenik gabe. Edo hauek konturatu gabe.
   Baina nire buzoian azken propaganda hau ikusteak, eta alderdi horrek limosna publizitaterako eskatu zutela ikusita, lotura bakarra ikusten dut.
   Propaganda dirua kostatzen da. Eta publizitate hau dena ordaintzeko norbaitek dirua jarri du.
   "Muu"-ko batek esan dezake ordea: "Aizu! diru hori "Muu"-ko kideei eskatu zaien borondate bat da".
   Ados horretan. Baina batzuek agian besteek baino borondate hobeagoa izan dute. Eta batzuk horiek, partidu politiko baten ordezkariak direla ikusteak, eta partidu horrek zezenketen aurka egiteko dirua eskatu duela ikusteak, diru kantitate bat partidu bateko militanteen patrikatik erori dela pentsatzarazten dit.
   Agian "Muu"-k ez du politikoen mugimenduen berri. Baina baietz iruditzen zait niri.
   Dirua kontu serioa da, eta nondik datorren badakitela iruditzen zait. Inork ez du zerutik eroritako diru kantitate andana onartzen, galderarik egin gabe. Ez nik behintzat, eta ezta ezagutzen dudan ia inork ere.

   Batzuk esan genuen, argazkian agertzen ziren batzuk, inkoherentziaz beteta egoteaz gain, gaiari politizazio erreal bat ematen amaitu zezaketela.
   Eta denborak arrazoia eman digu.
   Zezenketen aurka kanpaina egiteko dirua eskatu dute alderdi horretako ordezkariek, beraien militanteen artean. Eta gero, "Muu"-k propaganda indartsu (eta garesti) bat argitaratu du.
   Dudarik ez dut kasualitatea izan daitekeela. Edo alderdi horrek, "Muu"-tik aparte, bere zezenketen aurkako manifestua eta propaganda egiteko asmoa daukala ere, izan daiteke. Esan beharrik ez, hori egiten badute, hemen behintzat epelak entzungo dituztela. Eta beste alderdiak berdina egiten badu, hemen ere entzungo ditu galantak.
   Aparte, alderdi politiko batek eztabaidan sartu behar badu, bere kriterio propioz, etzait bateragarria iruditzen alderdi horretako kideak beste kolektibo bateko kide izatea.
   Hala eta guztiz, politika hurrun mantendu behar dugu. Eta batzuk iada besarkada eman diote.
   Argazkiak zerbait erakutsi zigun. Propagandaren aitzakian eskatutako "limosna" politikoak ere beste zerbait erakutsi zigun. Eta hori gertatu eta gutxira propaganda kaleratzeak, zerbait erakusten jarraitzen digu.
   Gero guk begiratu genion gaizki argazkiari, bai, noski baietz. Baina badakizue: "piensa mal, y acertarás". Eta gertakariek nire beldurrei arrazoia eman besterik ez diete egiten.

   Nahi badute, argituko dute gai hau. Eta nahi ez badute ez.
   Baina beraien dekalogoaren, eta hitzaldiaren tonu garbiak sinesgarritasuna galdu du niretzat.
   Zantzu guztiek leku berera ematen didate. Eta etzaik gustatzen zantzuek erakusten didaten egoera. Zikina iruditzen zait.
   Bestalde, inkoherentzia ere hor dago.
 
   Itxura guztien arabera, "Muu" prostituitu egin da.
   Eta duintasuna galdu du.
   Beraien irudia, izaera eta ideiak, halaber koherentzia, diru truke saldu dutenaren itxura beldurgarria dauka honek.
   Eztabaidari, eta beraien kausari, kalte ikaragarria egiteko posibilitatea ikusten dut. Eta hori etzait gustatzen. Joku garbiagoa egingo genuelakoan nengoen. Eta adi ibili beharko dut, norbaitek oraindik esango dit eta, gaur idatzi dudan hau baino joku zikinagorik ez dagoela.
   Baina ezkutuko egiak ere dekalogoan idatzi beharko zituzten "Muu"-ko kideek.

   Eta ez dut nahi idazten jarraitu, asko haserretzen didan gai bat baita.
   Eta esan nuen, joku garbia erabili behar genuela, eta ez genuela eztabaida gaiztotu behar. Baina ikusitakoak ikusita, denak balio du.

   Politikoak tartean ikusita, eta erabaki politikoak ikusita, herri galdeketak sinesgarritasun guztia galdu du niretzat.
   Hau guztia egia bada (eta uste dut ez nabilela guztiz oker), herri galdeketa gezur bat da.
   Eta "Muu" zikinduta dago. Eta baita eztabaida ere.

   Agur zezenketei.
   Prostituitu gaitezen. Eskatu "limosna", "la fiesta nacional" kentzeko.
   Animaliek sufritzen jarraituko dute eta.
   Eta hare okerrago, horrelako gauzek, pertsonek sufriaraztea lortzen dute eta.

   Gai hau nazka ematen hasi zait.

"Por alusiones", esan ohi den moduan.

   Egun batzuk eztabaidatik kanpo eman ditut, nere arrazoiak medio. Eta itzuli naizenean, egoera nahiko aldatatuta aurkitu dudala aitortu beharrean nago.
   "Muu" herri ekimenaren blogeko iruzkinetan, nere azken sarrerari buruz, nahiko agresiboak iruditu zaizkidan zenbait erantzun aurkitu ditut. Hala ere, ez dezala inork pentsa, iruzkinetan erabilitako tonu horrek inongo molestiarik eragiten didanik. Baina tira, batzuen tonu aldaketak, eta hau burutzeko moduak, zer pentsa ematen dit.
   Eta horregatik, hemen erantzungo diet, denen aurrean, eta denek irakurri dezaten.

   Lehenik eta behin, "Anonimo" izenaren erabilerari buruz zenbait gomendio egingo dizkizuet.
   Konprenitu beharrean zudete, blog hauen artean sortu den eztabaida honetan, zein den egoera. Adibidez, zezenketen alde egiten duena, neu naiz. Hau da, Amparo. "Izen" bat daukat, edo tira, goitizen bat, zuzenagoak izateko. Baina dena dela, identifikagarria naiz.
   Bestalde, batzuek, "Anonimo" goitizen generikoa erabiliz izenpetzen dituzte beraien iruzkinak. Ez nago anonimatoaren aurka (neu ere anonimo bat naiz, goitizen batekin), baina bi edo hiru lagunek "Anonimo" goitizenez sinatzen badute, ez dakit nor den nor. Horrek, nahasmena sortzen dit, ez baidakit lehen "Anonimo" goitizenez hitz egin duen hura, geroago "Anonimo" goitizenez jardun duen haren berdina den, ala ez.
   Neu izan nintzen, kostata hori bai (ez nuen uste hain konplikatua izango zenik), blog honi "Anonimo"-en iruzkinak jartzeko baimena eman ziona. Eta alde horretatik , ezin naiz kexatu.
   Baina inongo informaziorik eman gabe, eta anonimatoa guztiz mantenduz, goitizen baten bidez sinatzeko aukera ere badago. Eta horregatik, hori egitea gomendatzen dizuet. Bestela, oso zaila zait "Anonimo"-en artean jendea ezberdintzea.
   Batzuek iada egin dute: "Roca...", "Odolik gabe,...", "Lute", "Fernando Arzallus", "Zezenak maite ditut,...", eta ahaztuko nuen besteren bat ere bai.
   Haietatik, anonimatoa mantendu nahi duten horiek, guztiz anonimoak dira. Baina identitate bat garbi utzi dute, goitizen bat erabiliaz.
   Beraz, goitizenarekin sinatzeko gomendioa egiten dizuet. Modu honetan, errazago zait erantzutea eta.

   Hau argituta, hasieran azaldu dudan hariari helduko diot.
   Esan dudan moduan, blogetik kanpo izan naizen egun gutxi hauetan, nahiko tonu agresiboko iruzkinak utzi dizkidate "Muu"-ren blogean. Eta gaur, horiei erantzuna ematen sahiatuko naiz.

   Lehenik eta behin, "Anonimo" batek utzitakoari buruz jardungo dut.
   Hemen daude irakurgai iruzkin horiek.
   Lehenego honek, aurkitu didan errorerik potoloena, nire denboraren kriterioa izan da. Eta hori izan dadila, luzerako, daukadan errorerik potoloena. Beste guztia ondo dagoela esan nahiko du, agian.
   Baina aurkitu didan errore potolo eta barkaezin hori ere, guztiz aldrebestutako iritzi batean interesatuki oinarritzen bada, zer esango dizuet ba, niretzako hobeto.
   "Anonimo" honek dioenaren arabera,  nire lehengo sarreran esan nuen esaldi bat, eta nire azkenaurreko sarreran esan nuena, ez dira bateragarriak.
   Nire lehen sarreran esan nuenez, zezenketen gai honen inguruko kanpaina luzea izango da, eta hobe dut pazientziarekin hartzea. Eta gaur egun, ez ditut hitz haiek atzera botatzen.
   Beste guztiak baino azkarragoa den "Anonimo" honek, denboraren erlatibotasuna ez du kontuan hartzen, edo ihes egiten dio. Eta ez naiz Einstein en teoriaz ari. Ez dakit "anonimo" honentzat hala den, baina niretzat, edozein motatako kanpainak (politikoak, kontzientziaziozkoak, ...), oso nekagarriak egiten zaizkit. Kanpaina politikoak hamabost egun irauten ditu, eta nahikoak dira guztiok nazka nazka eginda amaitzeko. Zentzu horretan, kanpaina batek sei hilabete irautea, oso luze eta nekagarria zait. Eta horregatik, pazientziarekin hartzea hobe dela pentsatzen dut, eta gomendatzen dut gainera.
   Geroago, nire azkenaurreko sarreran, gauzak ondo egiteko, gero eta denbora gutxiago dagoela adierazten dut. Eta dirudienez, hau esateak, eta lehen sarrera horretan adierazi nuen hark, bateraezintasun bat suposatzen dute, "anonimo" honen iritziz.
   Baina agian "anonimo" ez da konturatu, guztiz ezberdinak diren bi gauzari buruz ari naizela. Eta horra hor, nik lehenago aipatu dudan denboraren erlatibotasuna. Gauza bat ongi egiteko denbora zehatz bat beharko da agian. Baina gauza batetaz nazkatzera iristeko, agian denbora horren erdiaren erdia nahikoa da. Telebistako anuntzio batetaz nazkatzeko nahikoa ditugu hiru minutu. Baina publizitatzen den produktu hori egiteko beharrezkoak izan dira ordu eta ordu asko. Eta ikusten den moduan, gauza batek ez du bestea alteratzen.
   Beraz, guztiz bateragarria da zezenketen inguruko galdeketaren kanpainaz nazkatuta bukatzeko denbora nahikoa dagoela esatea, baina gauzak ongi eta zuzen egiteko nahiko denbora eskas dagoela pentsatzea. Denbora, Einstein-ek esan zuen moduan, erlatiboa da eta.

   Iruzkin berdinean, politikeroen inguruan jarduten du "anonimo" honek. Eta "sortzez garbia", kristautasuna, espiritu santua, eta grezia klasikoa nahasten ditu, gure herriko zenbait gauza ezkutatzeko. Halaber, "guaya" eta ez "guaya" nahasten ditu. Eta agian, eta honek kezkatzen nau, gaia "guaya"nor den eta nor ez denaren inguruan doala pentsatzen du.
   Berak ere badaki ordea, grezia klasikoan politikari eman izan zitzaion esanahia, eta gaur egun hartu duena, ez direla berdinak, ez praktikan behintzat. Horren kausa nagusitzat, giza eboluzioaren 2500 urte daudela uste dut. Artean, "sortzez garbia" etzen proiektu bat ere.
   Baina tira, gure herriko errealitate lotsagarrienak alde batera utzi nahi baditu, niri berdin dit. Baina ez dezala jardun iraganeko jarrerei buruz hizketan, arrazoi gehiago ematen dit eta niri. Gainera, honi buruzko ikuspuntua nahiko ondo azalduta dagoela uste dut. Baina agian hobeto azaldu beharko dudala pentsarazten didate horrelako iruzkinek. Batzuen ulertzeko arazo gehiago dituzte eta.
   Politika gauza nazkagarria dela deritzot, eta eztabaida honetatik kanpo geratu beharko lukeen faktore bat. Eta "sortzez garbiak" ez diren horiek, edo "guayak" ez diren horiek ere, gai hau eztabaidan sartzeko arriskua ikusten dut, kausaren ordezkaritzat jarriz gero. Eta aktibitate eta ordezkaritza politikoa, beste gai baten ordezkaritzarekin bateraezinak direla uste dut, gaiak ideologia politiko guztietako jendea biltzen dituenean.
   Gainera, ondo jakingo du berak ere, gure herrian zer nolako mina eta kaltea egin duten gorabehera politikoek. Eta ez badakizu, galdetu jendeari.
   Kristautasuna aipatu duzu, eta politikarekin lotuta ikusten dut. Gure herriko politikeroak (denak, koloreen independentziaz), jainko izatearen konpleju batekin, boterea nahi duten gaixo batzuk direla uste dut. Jaungoikoaren pare (existitzen bada, baina tira, hori beste eztabaida bat da), besteak gobernatzeko antsietateak barruak jaten dizkieten pertsona guztiz alienatuak direla uste dut. Beraien bizitza politikaren arabera antolatzen dute, bai lagunak, bai etsaiak, bai jarduteko modua,... dena. Boterea da beraien droga, eta joku garbia, zein zikina erabiliko dituzte nahi duten hori lortzeko.
   Nork joan behar du espezialistarengana? Haiek, ala nik? Edo zuk?
   Politika kaka duk. Eta eztabaida honetan sartzen badituk, dena kakazten amaituko ditek.
   Eta hori egiten utzi ala ez, gure esku zagok.

   "Tiempo al tiempo" diozu, galdeketaren nondik norakoak zehaztearen inguruan. Baina badakizu, gehiegi luzatzen badugu, "el tiempo se acaba".
   Eta nahiko denbora gutxi dago gauzak ondo zehazteko, gainera denbora pikutara bidaltzen hasteko, eta hau gutxiesteko.

   Bigarren "anonimoari" dagokionez (ez dakit lehengoaren berdina den, edo ez), arrazoia eman behar diot.
   Gaizki informatuta nengoen, eta irakurri ntuen egunkari zein komunikabideetan, etzen mozioa puntuz puntu adierazten. Inork etzuen bigarren puntu horren aipamenik egiten, eta nik, oker nire partetik, horrelako konpromezurik etzela existituko pentsatu nuen.
   Gero, nire blogean, idatzi nituenak idatzi nituen. Gaizki egina.
   Neu ez nitzen izan plenoan, eta ez nekien puntuz puntuko ezaugarririk. Neure errua.
   Baina grezia klasikoari erreferentzia bat eginaz, lehenago bezala, Platon aipatuko nuke. Honek esana da, gizakiak gaizki jokatzen duenean, ezjakintasunaren eraginez dela. Eta hau da nire kasua. Ez ikusi mamurik, ez dagoen lekuan.
   Nire "fe de errata" deitzen zioten hori, edo hutsen zerrenda, egiteko eskubidea daukat. Eta blog honetan, eta bestearen iruzkinetan idatzi dudan hitz andana ikusi eta gero, normala iruditzen zait hankasartze potoloren bat egitea. Ibiltzen den hari gertatzen zaio. Beraz, nire hitz horiek zuzendu nahiko nituzke, eta nire hankasartzea onartu.
   Halaber, hankasartze honek mindu duen hari nire barkamen zintzoena eskatu nahi diot.

   Azkenik, nire blogaren aktibitate handiari buruz jardun du norbaitek. Eta erantzun erraza dauka horrek.
   Nire ulermenetik at dauden faktore batzuen eraginez, hau da, ez dakit zergatik, nire blogak, azken hiru asteetan 1000 bisitaldi izan ditu. Ez dakit norbatek publizitatea egin didan kalean, edota kartelak jarri dituen. Baina azken hiru asteetan, mila bisita izateak, zerbait pentsarazten dit, eta idazteko gogoa pizten dit.
   Horregatik, azkenaldian asko ari naiz idazten. Eta denok dakigunez, asko idaztean, hutsak egiteko aukera handiagoa dago.
   Gainera, jendeak irakurtzen didala jakinda, gustorago idazten du batek.
   Badakizu, gustuko bidean, aldaparik ez. Eta lasai, oraingoz auspoa nahiko lasai daramat eta.
   Helduko dira ordea, arnasestuen garaiak.
 

4. Puntua

   Nire "dekalogoko" lehen hiru puntuak azaldu ostean, laugarrenari buruz jardungo dut.
   Argitu beharra daukat, puntu hori idatzi nuenean egoera nahiko ezberdina zela gaurkoarekin alderatuz, baina tira, gaurktasunera birmoldatu daiteke ideia.
   Honela nioen:

• Herri galdeketa, oso ongi konkretatu beharreko gauza bat da, bere garrantzia kontuan hartuta. Eta honen inguruan oraingoz, informazio gutxi zabaldu da.

   Azaroak 30ean argitaratutako idatzi bat da hau, eta egoera nahiko aldatuta dago ordutik.

   Orduan, Azaroa amaieran, herri galdeketa mamu bat bezala zen. Guztiek hitz egiten zuten horretaz, baina inork etzekien nolakoa zen. Muu herri ekimenak ere artean publikoki aurkeztu gabe zeukan bere burua, eta mila galdera ziren beraien jarrera eta eginkizunaren inguruan.

   Gaur ordea, gauzak zertxobait argiago daude.

   Badakigu behintzat, udalbatzak aho batez onartu duela herri galdeketa egitea.
   Badakigu baita ere, komisio baten antzeko zerbait sortuko dela, galdeketa arautzeko.
   Eta kitto. Ez dakigu gehiago.
   Ea bai, barkatu. Badakigu galdeketa udaberrian egingo dela, kosta hala kosta.
   Baina ñabardura hauetaz haratago, ez dakigu ezer gehiago. Eta horregatik, galdera eta zalantza franko sortzen dizkit herri galdeketaren arauketak.

   Lehenik eta behin, udalak esan duenez, talde plural bat izango da herri galdeketa arautuko duena. Baina ez du argitu nortzuk izango diren ordezkariak, eta nola aukeratuko dituen berauek. Ez du argitu  ezta ere, zein kolektibok izango duten parte komisio horretan.
   Ez du argitu, azken finean, zer den "plurala".

   Bestalde, komisio honetako parte zein den eta zein ez den, gauza garrantzitsua izango da. Eta baita kolektiboetako kide zein diren ere.
   Jende garbiak sartu behar duela iruditzen zait. Eta bai antitaurinoen aldetik, eta baita zezenzaleen aldetik, badira baldintza hau betetzen ez duten batzuk.
   Interes politikoak dituzten franko agertzen dira bi taldeen argazkitan, eta seguru nago hauek ere sahiatuko direla pastelaren zati bat eramaten. Eta oso garrantzitsua iruditzen zait hauek ez izatea partaidetzarik, edo behintzat, komisiotik kanpo geratzea.
   Badakit esklusioaren aldeko iritzi bat eman dudala. Baina ikusirik gure herrian zer eta nola jarduten duten politikeroek, nahiago nuke guztion ongizateagatik, hauek ez balute muturrik sartuko. Baina zoritxarrez, seguru nago izango dela gorabeherarik arlo honetan.
   Beraz, bai "Muu" eta baita zezenzaleek, hori guztiz galerazi behar dute. Eta beraien esku dago.
   Zezenzaleek oraindik ez dute ez talderik, eta ezta kolektiborik aurkeztu. Eta alde horretatik, konplikatuagoa da beraien partaideen artean zer nolako jendea aurkeztuko duten jakitea, edota asmatzea. Baina denok egiten dugu ideia bat.
   Baina "Muu"-k badu argazki bat. Eta denok ikusi dugu, eta badakigu batzuk nondik irten daitezkeen, zezenzale batzuk nondik dabiltzan erren dakigun moduan. Eta alde horretatik, arriskua ikusten dut nik behintzat. Agian beraiek ez, edo oso garbi daukate zertan ari diren. Edo bi gauzak batera. Eta benetan desio dut horrela izan dadila.
   Azken finean, "Muu" kolektibokoek, eta zezenzaleek, beraiek jakingo dute nor den beraien kausaren ordezkaria. Baina bi gauza nahasten hasteko joera izan dezakeen norbait bidaltzeko arriskuan izan daitezke. Eta hori kaltegarria izan daiteke herriarentzat, eta baita beraientzat ere.
   Hala ere, "Muu"-ko kideak beraien buruaren jabe ikusten ditut, oraindik behintzat. Eta nahiko helduak dira gauzak ongi egiteko. Badut konfidantza alde horretatik, baina baita beldur apur bat ere.
   Zezenzaleen aldetik ez dagoenez daturik, ez dakit zertan dabiltzan. Beraz, hauei buruz ezer gutxi dakigu denok. Ezin dut epaitu beraien asmoa, edota lehen lerroan aurkeztuko duten jendea. Ez baidute oraindik aurkeztu.
   Hala ere, hauek ere adi ibili beharko dute gai honetan, nahiz eta kolektiborik ez aurkeztu (oraingoz behintzat). Askotan indibidualki ere joaten dira, batzuen izenean, beste kausa batzuk defendatzera eta.

   Zaborra politizatu dugu. Eta zezenak politizatzen sahiatuko dira batzuk.
   Eta hori kosta ala kosta eragotzi behar dute bi aldeek.

   Bestalde, udalak zenbait gauza garbiago utzi beharko lituzke.
   Esate baterako, inork ez du hitzik egin galdeketak izango duen balio errealaz. Eta hau da, azken finean, galdeketari garrantzia emango diona.
   Udalak ez du esan ezer honen inguruan.
   Hasteko, ez du argitu galdeketak lege balioa izango duen ala ez. Hau da, galdeketak dioenaren arabera arautuko den gaia, irteten dena irteten delarik ere. Eta niretzat, behin galdetzen hasita, galdeketak balio legala izan beharko luke.
   Alde horretatik, udalak ikaragarrizko jokaldia egiteko aukera dauka.
   Galdeketari lege baliorik ematen ez bazaio, hau da, datu orientatibo batzuk bezala irakurtzen badira, edo herrian egindako sondeo bat bezala, bi aldetatik sartu dakioke ezpata zezenketei.
   Alde batetik, ez bada lege baliorik, udalak nahi duena egin dezake. Hau da, baiezkoa irtenez gero ere, zezenketak galerazi ditzake plenoz. Hori bai, honek herrian ikaragarrizko arazoa sortu dakioke udalari, eta bere izena oso zikinduta utzi dezakeen erabaki faxistatzat joko lukete gehienek.
   Baina lehen aukera honetatik aparte, udalak badauka beste modu bat zezeketei muzin egiteko, eta gainera herrian inongo arazorik ez sortzeko. Edo behintzat, beste aukerak baino zalaparta gutxiago ekarriko zuen erabaki bat hartzeko.
   Udalak, zezenketen aldeko emaitza bat onartu dezake, baina hauek antolatzeari uko egin. Hau da, hauek antolatu daitezke, baina iniziatiba pribatuaz soilik. Eta haratago joanez gero, plazaren erabilera publikoa aitzakiatzat hartuz, plazan zezenketak egitea galerazi dezake, baina udalerrian zezenketak egiteko aukera legala mantendu dezake. Hori bai, lekua aurkitu beharko litzateke.
   Esan beharrik ez dago, azken aukera honek ere zezenketen amaiera bat ekarriko zuela, baina forma xuabeago batean, eta dena demokraziaz mozorrotuz.
   Eta gaurko egunez bahintzat, udalak ez du gai hau argitu.
   Beraz, esan daiteke ez dakigula zer kristotarako balioko digun herri galdeketa honek. Eta udalak oso erraz manipulatu dezake emaitza bere jarreraren arabera.
   Horregatik, oso garbi utzi behako luke bere postura honen inguruan. Eta nire iritziz, lege balioa eman beharko lioke irteten den emaitzari.
   Hau ez badu argitzen, herri galdeketak ez du ezertarako balio.

   Bestalde, komisio horrek, portzentaien gaia eztabaidatu beharko luke. Edo kopuruen gaia.
   Hasteko, zenbat herritarrek parte hartu beharko luketen emaitzari balio legala emateko argitu beharko litzateke. Eta gero, portzentaiak zehaztu, edota boto kopuruak.
   Eta guzti hau zehaztea, oso gogorra egin dakioke komisio horri. Eta denbora asko pasa daiteke ñabardura hauek guztiak erabakitzen, udaberrirako paperak prest edukitzeko.

   Iruzkinen batean azaldu nuen bezala, gauzak presaka eta gaizki egiteko arrisku larria dago. Eta udaberria jarri bada data bezala, nahiko berandu bagabiltzala iruditzen zait.
   Eta gauzak gaizki eginez gero, azkarren mugitzen denak, edota esku luzeena duenak eraman dezake pastel guztia, demokraziari ostiko ederra jo eta gero. Beraz, nahiko berandu bagabiltza, gauzak ondo irtengo direla pentsatzeko.

   Bestalde, sentsazio bat daukat. Eta nahiko ezinegon sortzen dit gainera.
   Sentsazioa daukat, herri galdeketa honen inguruko pauso guztiak, "Muu" herri ekimena ari dela markatzen. Hau da, beraiek ari direla markatzen erritmoa, eta udalak beraien musikarekin egiten duela dantza.
   Hori bai, argitu beharra daukat sentsazio bat besterik ez dela. Baina ezinegon handia sortzen dit, zeren udala eta "Muu"-ren artean ez dut loturarik ikusi nahi. Bestela, gauza ez dela garbia pentsatuko nuke.
   Hala ere ez dakit, denak "Muu"-k jartzen duen erritmora joateak, zer pentsa ematen dit.

   Bestalde, galdeketaren ondorengoak ere kezkatu egiten nau.
   Zezenketekin jarraitzeko erabakia hartuko balu herriak, eta hauekin jarraitu behar badugu, ekitaldi alternatiboak zalantzak sortzen dizkit. Herriak zezenketak mantentzeko erabaki badu, zergatik jarraitu behar dugu ekitaldi alternatiboarekin?
   Herriak hitzegin duela ulertu daiteke, eta beraz, zezenketen aldeko jarrera dagoela ulertu. Kasu honetan, ekitaldi alternatiboak ez luke zentzurik izango.
   Edo ekitaldi alternatiboak jarraitu egin behar du?
   Eta horrela bada, eta kontrako iritzia nagusitzen bada, egongo al da ekitaldi alternatiborik zezenzaleentzat? Ala hauek ez dute merezi?
   Hori ere erabaki beharra dago.
   Hala ere, ekitaldi alternatiboari buruz sarrera oso bat egingo dut.

   Protesten gaia ere hor dago. Emaitza onartu edo protestatzen jarraitzeko asmoa duten bi aldeek ere, ez du inork onartu, eta ez du inork garbi utzi.
   Zezenketekin jarraitzea erabakitzen badugu, eta erdikalean pelmada ematen egon behar badute beste behin, zertarako balio izan du galdeketak? Kasu horretan denak berdin jarraituko al du?
   Elkarretaraztea programan agertuko al da?
   Hau ere argitzeko dago, eta denbora aurrera doa.

   Bestalde, gaia zenbat urtetik behin eztabaidatu daitekeen ere garbi utzi behar da.
   Zezenketen alde baietza irtengo balitz, ez daukat zalantzarik antitaurinoek beraien eskaerekin jarraituko dutenaren inguruan. Eta hau horrela bada, beste herri galdeketa baterako borrokan jardungo dutela iruditzen zait.
   Esan beharra daukat ez dudala begi txarrez ikusten hori. Baina ondo konkretatu beharreko klausulak dira horiek. Eta berriz eztabaida mahai gainera ateratzeko igaro behar duen denborak ere, aurrez jarrita egon beharko luke.
   Zeren segurutzat jotzen dugu, zezenketen aldeko emaitza irtenez gero, aurkakoek beraien borrokari helduko diotela. Eta guztiz libre dira horretarako.
   Baina aurkakoek irabazten badute, aldekoek eztabaida ateratzeko eskubide berdina izango dutela pentsatu nahi dut. Edota, aurkakoek berriz eztabaida atera dezakete galduz gero, eta aldekoek ez?
   Berdintasuna mantentzeko, behinbetiko den ala ez, edota berriz gaia mahai gainera ateratzeko pasa beharreko denbora ongi konkretatu behar da, galdeketaren aurretik.
   Eta denbora, honetan ere, aurrera doa.

   Hau dena argitu behar da galdeketaren aurretik. Eta galdeketa udaberrian da.
   Azkartxo agian, gauzak ondo egiteko.
   Horrek gauza bat uzten du garbi: nahiago dute batzuek gauzak gaizki eta azkar egin, ongi egitea baino. Presa handiegia dute, zezenketak kentzeko. Agian, azken urteetan hartzen ari diren oiartzuna eta arrakasta ikusita, lehenbailen hankak moztea komeni da. Ez dakit.

   Baina erabaki asko dira.
   Eta bi aldeen artean zehaztu beharrekoak gainera.
   Eta gero eta denbora gutxiago dago.
   Eta denbora gutxirekin, gauzak gaizki egiteko arrisku latza dago. Eta ados engongo gara denak, horrelako ekintza garrantzitsu bat egiten hasita, ondo egitea dela garrantzitsuena.
   Eta oraingoz, badirudi, garrantzitsuena azkar egitea dela.

Puntuen artean irla bat. Arteaz eta kulturaz.

   Danbolin zaharrei begirada bat botatzen ari nintzela, zezenketen aurkako idatzi bat ikusi nuen enbidoan. Etzen Danbolinen azaltzen den gisa horretako lehena, eta ez da azkena izango seguruaski.
   Hori idazten zuenak, kulturaz eta arteaz jarduten zuen. Zezenketak kultura edo artea diren zalantzan jartzen zuen, eta bere ikuspuntua adierazten zuen gai horren inguruan. Hala ere, arraroa egin zitzaidan, antitaurino bat zezenketak kultura eta artetzat jotzen ikustea, baina tira.
   Hori bai, gero artea eta kultura kritikatzen zituen.

   Niretzat zezenketak kultura eta arteaz aparte daude, Zestoan behintzat.
   Zestoako zekorketak ez dira ez artea eta ezta kultura. Zekorketak festa bat dira. Festa bat. Handiz jarriko dut: FESTA.
   Niretzat ez da ekitaldi kulturala, edota arte erakusketa. Niretzat festa bat da. Ez noa ekitaldi kulturalera doanaren jarrerarekin, eta ezta arteaz gozatzera doanaren prestaketarekin. Ni festarako gogoz joaten naiz, edo beste era batera esanda, festarako "microchip"-a aktibatuta. Ondo pasatzera.
   Alde horretatik, zezenketak espainia mailan batzuek bizitzen dituzten modua, eta nik bizi ohi dudana, guztiz ezberdinak dira. Niretzat festa bat dira Zestoakoak, bere inguruak eta ezaugarriek horretarako gogoa pizten didate eta.
   Ulergarria zait ordea, Espainia mailan zezenketak kulturatzat jotzen dituzten haien diskurtsoa. Kultura eta arteaz daukagun ikuspuntuarekin lotu daiteke hori.

   Hara, batzuentzat, kultura beraiek ulertzen duten hori bakarrik da. Gauza batzuk sartzen dituzte kulturaren zakuan, eta hori ulertzen dute kultura bezala. Horretaz aparte, besteei kultura zer den eta zer ez den azaltzen hasten dira, beraien ikuspuntuaren arabera. Mundu guztiak beraien kulturaren ikuspuntua  izan behar duela dirudi.
   Eta berdin gertatzen da artearen kontzeptuarekin. Beraien ikuspuntutik artea den hura bakarrik komulgatu dezakegu besteok. Gure ikuspuntuak ez du balio. Beraiena da zuzena den bakarra.

   Ez da oso azkarra izan behar ordea, artea eta kultura oso zaku zabalak direla ulertzeko. Eta ez da ez, oso azkarra izan behar, bakoitzaren ikuspuntuak sortu dezakeela gorabeherarik kontzeptu hauek ezartzerako orduan konturatzeko.
   Baina batzuei honek ez die balio.
   Ez dute ulertzen beraientzat kultura ez den hura, beste batentzat hala izan daitekeela. Eta berdin artearekin.
   Niretzat, adibidez, bi metro zabaleran eta bat altueran duen kuadro zuri batek, puntu batekin erdian, eta "Norberaren Bakardadea" izenarekin Russel Van Heineken edo horrelako izenen bat duen norbaitek margotu duen horrek, ez dit ezer esaten. Bost urteko haur baten margolan batek gehiago trasmititzen dit, arte kontzeptual horrek baino. Baina batzuentzat, hori artearen espresio gorena da, nahiz eta nik ez ulertu horrela.
   Ni ez naiz joango ordea hari artea zer den eta zer ez den esplikatzera. Berarentzat artea bada, ederki, errespetatzen dut. Beste batzuentzat ordea, beste zerbait izan daiteke artea. Ezin diogu inori artea eta kulturaren kontzeptuen inposaketarik egin.
   Alde horretatik, asko ikasi behar dute batzuek.

   Gainontzeko enbidoaren zati ia gehiena bere ikuspuntua esplikatzen pasatzen du idazleak. Esan beharra daukat ez natorrela bat berarekin zenbait puntutan. Baina aurrerago mahai gainera irtengo diren gaiak direla uste dut, eta orduan jardungo dut horri buruz. Aterako diot punta ordea, ez kezkatu.

   Azkenik, bere artikuluari amaiera ematen dion esaldiak deitu dit atentzioa. Honela dio:

"Azkenik, askotan esan didatenez “gero haragia jaten duzu”, argitu nahi nuke haragia jateko egin beharreko gauza desatsegin bat dela animalia hiltzea, eta ez dibertsiorako egindako ekintza bat. Oraingoz, behintzat, oilaskoak ez dituzte plazaren erdian eta jendearen txalo artean hiltzen."

   Arrazoia du, oilaskoak ez dituztela txalo artean hiltzen dioenean. Baina nik behintzat, nik jan ahal izateko bere bizia (nahi ala ez nahi) eman duen oilasko horri txalo zaparrada ederra joko nioke, esker on gisa.
   Esan beharrik ez dago alperrik izango zela hori, baina tira. Oilasko gizarajo harri bost axola diote nire txaloek, eta nire esker onak. Baina, hala ere, txalotu egingo nuke oilasko hori, bere sakrifizioa eskertzeko, besteok jan dezagun.
   Hori bai, baserriko oilaskoak plaza erdian hilko balituzte baserrian hil ohi dituzten moduan, agian norbaiti liseriketa prosezua eten egingo zitzaion, oilaskoa jango zuen hurrengo aldian. Agian orduan "kukurruku" herri plataforma sortuko litzateke, oilaskoen alde.
   Baina noski, oilaskoak ezkutuan hiltzen dira, eta ez denen aurrean.

   Norbaitek esango zidan ordea : "Noski Amparo, zezenketen arazo nagusia ikuskizun direla da. Jendearen aurrean egiten direla, publikoki erakusten dela".
   Baina hori horrela bada, zein da arazoa? Zezenak sufritzen duena? Ala publikoa izatea?
   Ezkutuan onargarria al da, oilaskoena bezala?

   Badakizue, kultura beraiek esaten duten hori da. Gurea ez da kultura, haien esanetan.

   Agian gurea erlijioa izango da, batek daki. Edo sekta bat. Edo tumore bat dugu denok burmoinean, eta   ezin dugu haiek bezain garbi pentsatu.
   Ez dakit baina, askotan inozoa aurpegira deitzen digute, eta ez gara mugitu ere egiten.
   Ez esan haiei ezer ordea, ez zaitez horretara ausartu, handiren bat entzungo duzu eta.
   Badakizue zein den pentsamolde zuzena, egin men hauei, nahi baduzue. Baina ez kontatu nirekin horretarako. Luzerako gerra ematen jarraitzeko asmoa daukat eta.

3. Puntua

   Aurreko bi sarreratan, nire bizitzaren inguruko filosofia azaldu dut, defendituko nituzken kausak konparatuz, eta pertsonen arazoei eta animalismoari buruz gogoeta batzuk eginaz.
   Eta oraingoan, hirugarren puntuari heldu zaio txanda. Honela zioen:

• Ez nago hirugarrenei askatasuna hurratzearen alde.

   Lehen bi puntuetan ulertzera eman nahi izan dudan moduan, pertsona indibidualaren askatasuna jartzen dut nik, beste guztiaren gainetik.
   Eta ez nabil goseaz, pobreziaz edota beste antzeko gaiei buruz hizketan. Askatasunaz ari naiz.
   Askatasuna da, nire iritziz, gizakiok izan behar dugun ezaugarririk garrantzitsuena. Gosea badugu, jan edo ez jatearen askatasuna. Gutxieneko baliabide batzuk ziurtatuta baditugu, hau edo hura egitearen askatasuna. Eta ez badugu baliabiderik, lortzen sahiatuko naiz, erabakitzeko askatasun bat izan dezadan.
   Gizaki bakoitzari, bere aukeratzeko askatasunak ematen dio nortasun propio eta bereizgarri bat. Eta horregatik ez daude bi pertsona berdin.
   Bizitzan zer izango garen, gure erabakiek bideratuko dute. Eta hori, gure askatasunaren adierazle eta fruitu da. Erabaki bat, edo beste bat hartu, aukera egiten dugu. Aske gara, aukeratzeko. Aske gara, gure bizitzari nahi dugun zentzua eta izaera emateko.
   Eta nik, pertsonalki, gizakion askatasun osoa defendatzen dut, bakoitzak bere izaera garatu dezan, bere erabakien arabera, eta bere filosofia propio bat landuaz.
   Alde horretatik, baditut gora-beherak "Muu" herri plataformak proposatzen duen ereduarekin.


   Norbanako bakoitza guztiz aske da, bere astialdiko denbora nahi duen bezala betetzeko. Eta hori da, hain zuzen, pertsona guztiz betetzera ematen duena. Bai janariaren gainetik, eta baita diruaren edo beste edozein ondasunen gainetik.
   Nik esan berri dudan hau, amerikar psikologo batek bota zuen. Abraham Maslow psikologoak, hain famatua egin den bere piramide hartan jarri zituen, pertsonak guztiz asebetetzera ematen zituen beharrak, edo lehentasunak. Eta alde horrtatik, autoerrealizaziora ematen diguna, gure askatasunean oinarrituta dagoela ondorioztatu dezakegu. Guztiz materialismoaren gainetik dagoen kontzeptu batetaz hitz egiten zuen Maslowk. Eta alde horretatik, guztiok dugu zoriontsu egiten gaituen gauza txiki, baina garrantzitsu hori.
   Zoriontasuna gauza txikiek eman ohi dutela esan ohi dute batzuek, eta lehenago azaldutako ideietan oinarrituta dagoen ikuspuntu bat da hori.
   Batzuei, bere futbol taldeak sartutako gol batek, edo hauek partidu bat irabazteak, ikaragarrizko poza eta zoriontasuna ematen diete. Baloi bat hiru zutoinen artean sartzea bezain primitiboa den ekintza batek, zoriontsu egiten gaitu.
   Badira baita ere, besteei laguntzean zoriontsu diren pertsonak. Eta horrek betetzen dietenak ere.
   Beste batzuk ordea, erdi kalean Amparito entzutean hunkitu egiten dira, edo zirrara berezi bat sentitzen dute. Paper batean idatzi ziren nota batzuk interpretatzean sortutako doinuek, zirarra sortzen diete batzuei. Hori bezain ekintza sinple batek, pertsona bati emozio asko sortu dakiokela pentsatzea harrigarria da.
   Sinpletasunean dago errealizazioa. Eta horren preso gara.
   Batzuek ez dute ulertzen igande bat futbolik gabe, eta beste batzuek ez dituzte ulertuko festak Amparitorik gabe.
   Ezberdinak gara. Guztioi ez digu berdinak betetzen. Eta alde horretatik, oso garrantzitsua da norberak duen asakatasuna, betetzen duen hura aukeratzeko.
   Beraz, horregatik diot garrantzitsuena, beste guztiaren gainetik, askatasuna dela. Norberaren askatasuna.


   Beraz, nire filosofia eta ikuspuntua garbi geratu direla pentsatu nahi dut.
   "Muu" herri ekimenak, herri galdeketaren aldeko plataforma bezela azaldu denak (horri ere punta atera behar diot oraindik), herri galdeketa bat proposatzen du, zezenketak bai ala ez erabakitzeko.
   Udalalbatzak berriz, aho batez onartu du herri galdeketa egitearen proposamena.
   Ni ere ez nago herri galdeketaren kontra. Nire kontzientzia demokratikoak ez dit uzten. Baina herri galdeketak duen egoera eta ingurua, gutxienik, kritikagarriak iruditzen zaizkit.
   Zezenketen antolakuntza udalak bere gain hartzen duenez, ekitaldiak interes publiko bat duela ulertu daiteke, legalki behintzat. "Guztion" diruarekin egindako ekintza bat denez, zilegi da herri guztiak hitza izatea horren inguruan, ikuspuntu hertsiki legal batetik begiratuz.
   Baina ikuspuntu praktiko batetik, gaiak gorabeherak aurkezten ditu.
   Ekitaldi horretan interes erreala duten pertsonak, batzuk bakarrik dira. Era berean, hirugarren adineko pertsonen diru partida zertan gastatu herri guztiak erabakitzea bezela da. Demokratikoa bai, baina agian ez justua. Hirugarren adinekoek erabaki beharko lukete beraien dirua zertan gastatu, eta ez interes gutxiago izan dezakeen pertsona baten esku utzi erabakia.
   Herri guztiak gutxi batzuen interes errealaren inguruan erabakiak hartzea etzait justua iruditzen. Guztiek izango balute intersa, tira, onargarria litzateke. Baina interes erreala herritarren parte batek bakarrik duenean, eta hauek direnean benetan gaia bizitzera helduko direnak azken instantzian, besteen esku uzteak erabakia ez da guztiz justua, edo eztabaidagarria da gutxienez.
   Orduan, arazo bat konpontzerako orduan, konponbideak beste arazo bat ekarri dezake.
   Zezenketen kasuan ere, gaia ez da adibide honetatik oso hurrun geratzen.
   Zein arazo da handiagoa: zezenketek antitaurinoei sortzen dietena? Ala zezenketak ez egoteak zezenzaleei sortu dakiokeena?
   Lehenengoa ez dakigu zenbatekoa den, ezin ditugu eta zenbatu antitaurinoak, ez dago forma zehatz eta objektiborik horretarako. Baina badakigu, zezenketak kentzeak zenbati sortuko liokeen "arazo" bat, nolabait esateko. 450 heldu inguru, eta 50 bat haur, bi egunetan zehar. Guztira ia 1000 lagun batzen dira. Garbi dago asko bi egunetan joango zirela zezenketetara, baina tira, hala ere zifra handia iruditzen zait.
   Baina nahiz eta ez jakin zenbat herritar diren aurkakoak, hauei hitza eta erabakia hartzeko nahiko jende masa potoloa delakoan edo, herri galdeketaren aukera eman zaie. Eta ez aurkakoak, eta ezta aldekoak direnei ere, hau da, axola ez dietenei, inondik ikutzen ez dien erabaki baten parte izateko aukera eman zaie. Eta hauek dira, balantza alde batera edo bestera irauliko dutenak, edo hori iruditzen zait niri behintzat. (Ezin da jakin, ez dago ez datu, eta ezta estatistika oso adierazgarririk ere)


   Nik adibidez, ez daukat katolikotzat neure burua. Eta oso kritikoa naiz eliza katolikoak hartu dituen zenbait jarrerarekin, batipat emakumeen eta homosexualen gaiaren inguruan.  Berdin islama nahiz judaismoarekin.
   Baina niri, etzait burutik pasatzen katolikoei nire moralak (eta seguraski gehiengo baten moralak) agintzen didan hura indarrez, edo herri galdeketa batez, berdin dit, inposatzea. Beraiek konturatu beharko lukete beraien arazoetaz, eta nahi badute, aldaketak proposatu eta bideratu.
   Ni ez naiz inor beraiek zein filosofia eraman behar duten erabakitzeko. Beraiek aldatuko dute, gura badute. Eta bestela, jendeak eta katolikoek beraiek erantzungo dute.
   Zezenketekin berdina pasatzen zait.
   Batzuen filosofiak festatzat duen hori, ez zitzaidan aldatzea bururatu ere egingo, nahiz eta nire moralarekin ez etorri bat, zenbait puntutan elizarein pasa ohi zaidan moduan. Beraiek konturatu daitezela, eta beraiek aldatuko dute.
   Konbentztitzen sahiatzea, eta kontzientziazio kanpaina bat egitea, non nahi duenak parte hartu dezakeen, oso ondo iruditzen zait. Manifestatzea ere ez dut gaizki ikusten (ez nahastu Zestoan egiten diren manifestazioekin, erdi kalean, Amparito laidotuz, eta jendeari isekaka). Baina aldatu norberak egin behar du. Ezin dugu inor gure gustuen arabera birmoldatu, bustinezkoa izango balitz bezela.
   Ezin diogu gure doktrina eta filosofia inposatu.


   Horregatik, herri galdeketaren inguruan nahiko zalantza dauzkat.
   Demokratikoa dela ezin uka. Oso demokratikoa, demokraziaren festa eta adierazpen gorena.
   Baina etzait justua iruditzen. Pertsona askoren aukeratzeko askatasuna hurratu dezakeen ekintza baten aurrean aurkitu gaitezke. Eta hasieran jarri dudan moduan: ni ez nago hirugarrenei asakatasuna huratzearen alde.