Haurrak

   Haurren heziketa gai serioa da oso.
   Honen baitan sortuko delako azken finean, haurrek etorkizunean izango duten izaera, filosofia, morala...
   Guraso zein hezitzaileen lana oso seriotzat jotzen dut, eta horregatik, errespetu eta miresmen handia diet hauei.

   Baina azkenaldian izaten ari garen eztabaidetan, batzuk, eta argudiotzat erabiliz, haurrak sartu dituzte tartean.
   Antitaurino batzuk, zezenketen aurkako argudioen tartean, haurrek ikuskizun honetan jaso dezaketen "heziketa" edo mezua dela eta, guztiz eskandalizatuta agertu dira. "Muu!" herri ekimenak ere, bere dekalogoko laugarren puntuan, egiten die aipamena haurrei, eta hauek zezenketetan ikusgai duten eredu kaxkarrak kezkatzen dituela adierazten du.
   Era batera edo bestera, antitaurino asko, haurren etorkizunaz kezkatu da, zezenketak direla eta. Eta kezka hori, eztabaidan sartu dute.

   Baina hara non, nahiz eta guztiz libreak izan hori egiteko, eta nahiz eta niri ongi iruditu gura duten gai edo kezka hori sartzea eztabaidan, kasu honetan, hankamotz geratzen direla uste dut.
   Bestalde, eta nahiz eta gura duten gaia sartzeko askatasun bat aitortu eta berau onetsi, helduen eztabaidan haurrak sartzea etzait ongi iruditzen. Edo nik behintzat, ez nuen egingo.
   Baina tira, ni ez naiz antitaurinoa, eta ezta "Muu!"-ko kidea ere. Beraz, nire nahi edo iritziak, kasu honetan, ezer gutxirako balio digu. Baina hor uzten dut, badaezpada.

   Bestalde, tradizio bihurtu dut iada antitaurinoek kezkak agertzen dituzten gai bakoitzaren inguruko beste hainbat puntu kezkagarri azaltzea. Animalismoaren bizitza filosofiarekin lotutako hainbat punturekin egin nuen, eta baita festetan eztabaidagarri suertatu daitezkeen beste hainbat gairen inguruan ere.
   Eta gaurkoan haurrei buruz ari naizenez, hauen inguruko zenbait puntu azalduko ditut.

   Hasteko, haurrek zezenketetan jasotzen dituzten baloreen inguruan kezka agertu dute batzuk. Eta horiek lasaitzen sahiatuko naiz gaur.
   Etzazue pentsatu, gure herriko etorkizuneko zenbait biztanle, haur zirenean zezenketetara joateagatik, hiltzaileak, animalien edo pertsonen bortxatzaileak, edota kanibalak izango direnik. Horrelako zerbait badira, ez pentsatu zezenketen erruz izango dela behintzat. Eta azalduko dizuet zergatik.

   Zezenketetara doan haurra, ez da inuzentea.
   Ez du heldu baten pertzepzio maila berbera izango, baina badaki nora doan, zezen plazara sartzen den momentuan. Ez dago haurrik gure herrian, plazan egiten den horren ezagutza ez duenik. Eta beraz, bertaratzen den orok daki zer pasatzen den bertan. Hau haurra izan, edo heldua izan.
   Bestalde, haurrek sarrera bat ordaindu behar dute plazara sartzeko. Eta sarrera hau ez da merkea. 10 edo 15 euro kostatzen da (ez dut ongi gogoratzen). Eta gaur egun, ez dut uste haur bat dagoenik gure herrian, patrikan hamar edo hamabost euro dituena, zezenketetako sarrera erosi ahal izateko. Sarrera erosten badute, gurasoei horretarako dirua eskatu ondoren, edota hauen bidez izaten da normalean. Eta gurasoak tarteko badaude, hauen oniritziarekin doazela kontuan hartu behar da.
   Eta nire ustez behintzat, gurasoak eta hezitzaileak dira haurrak hezi behar dituztenak. Eta lehenengoen oniritziarekin badoaz plazara, gurasoek haurren heziketaren gainean duten erantzukizunaren ardura nahiz zilegitasunarekin doaz plazara.
   Horretaz aparte, eta lehenago aipatu moduan, haurrak ez dira inozoak, eta ezta inuzenteak. Eta badakite egoera egonkor eta trantsitorioen artean bereizketa bat egiten. Haurrak konturatzen dira festak urtean lau egun izan ohi direla, eta ez direla eguneroko bizitzan eman beharko duten martxaren adierazle. Eta zezenketen kasuan ere, badakite bereizketa bat egiten. Ez baidute egunero zezenketarik izaten, urteko bi egunetan kenduta.
   Beraz, gurasoak badira haurren heziketaren erantzule zuzenak, eta haurrak hauen oniritzi inplizitu nahiz esplizituarekin sartzen badira plazara, ondorioztatu dezakegu, guraso horiek ez daudela plazan ikusiko duten horrek trasmitituko dizkieten baloreen beldur.
   Bestalde, eta guraso batek nahi ezta, bere haurra zezenplazara joaten bada, baita gurasoek galeraziz gero ere, errieta batekin konponduko dute arazoa. Eta gainera, errieta haurrari egingo diote, eta ez dute pentsatuko plazarako sarrera erosteko dirua nork demontre eman dion haur gaixoari. Orduan ez dira horretaz gogoratuko. Badakizue, haurrak dirua maneiatzen ez badaki, ez ematea da irteerarik onena. Baina gurasoen ustez haur burugabea den horrek, zezenketetara joateko pekatu ikaragarria egin badu, haurrak jasoko du errieta. Eta ez dirua eman dionak, edo hau gastatzen erakutsi ez dionak.
   Zelakoa den bizitza.
   Haurrak uste duguna baino azkarragoak dira. Eta badakite gauzak arrazionaltasunez interpretatzen.

   Hau ikusi ostean ordea, demagun beste kasu bat.
   Imagina dezagun momentu batez, nik, guraso moduan (hala banintz), ez dudala nahi nire seme alabak zezenketetara bertaratzerik, bertan transmititzen zaizkien baloreekin ez nagoelako ados. Demagun, edozein arrazoi gorabehera, nire semea plazara joango balitz, guztiz alienatuta irtengo zela pentsatzen dudala. Eta beraz, ez dut nahi nire ondorengoek plazan zezenketak ikusterik, balore eskasak jasoko dituztela eta.
   Honela pentsatzen duten guraso bat baino gehiago dagoela konsziente naiz, eta horregatik jartzen dut adibide hau.
   Demagun beraz, ni ere hauetariko bat naizela.
   Eta baloreak direla eta, nire semeak zezenketetan jaso dezakeen ereduak guztiz kezkatzen nau. Baina urte guztian zehar, berdin kezkatzen al naiz nire semearen heziketaz, eta honek jaso ditzakeen baloreetaz?
   Zestoan modu horretan pentsatzen duten guraso askok, dirudienez, urte guztian zehar baloreak pikutara bidaltzen dituzte. Edo behintzat, ez dute zekorketen orduan bezainbeste erreparatzen, beraien semeek jasotzen ahal ditzazketen baloreen inguruan.
   Adibide batzuk jarriko dizkizuet.

   Adibidez, guraso batzuk, zezenketen aurka egonik, urtean bi aldiz beraien semeei ez diete uzten plazara sartzen. Baloreak direla medio.
   Baina hara non, urte guztian zehar, seme alabak futbol partiduetara eramaten dituzte Iraetara. Eta zer balore jasotzen dituzte han?
   Ba tira, burura batzuk datorzkit orain. Esaterako, Iraetan, bere aita (edo ama, baina aita gehiagotan) futbolzelaian ikusiko dute, bere onetik irtenda, hogei urte oraindik bete ez dituen marrazain edo epaile bati, ikaragarriak botatzen. Adibidez:
– Hijo de puta
– Payaso
– Ciego
– Maricón
– Subnormal
– Desgraciado
– Me cago en...:
                         a) ... tu puta madre.
                         b) ...tu puta calavera.
                         c) ... tu padre.
                         d) ... todos tus muertos.
                         e) ... la madre que te parió.
                         f) ... la puta madre que te parió.
                         g), h), i),... (guzti hauen nahasketak, eta beraien multiplo guztiak)

   Zezenketen adibidea eskasa bada gure semeentzat, eta zezenketak urtean bi aldiz direla jakinik, zer nolako eredua transmititzen die zenbait gurasok beren seme-alabei, igandero igandero bere onetik irenda, goian jarri ditudan inproperio guztiak beste pertsona bati botatzean?
   Ez dakit zuei, baina niri zezenketek baino askoz eredu eskasagoa transmititzen ari direla iruditzen zait. Gehienbat, gurasoak direlako seme-alaben heziketaren erantzule, arduradun eta ispilu, eta alde horretatik, zenbait gurasok (tartean antitaurino sutsuak), heziketa makal samarra ematen diete beren seme alabei.
   Gainera, urtean bi aldiz izan beharrean, igandero edo larunbateroko gauza da hau. Ez behin, eta ezta bi aldiz ikusten dutena.

   Bestalde, Iraetan bertan, futbolzelaian, beste zenbait gorabehera ere ikusi ahal dituzte gure haurrek.
   Esaterako, helduen arteko borrokak nahiko maizak izaten dira. Honek ika-mika izan du aurkarien jarraitzaileekin, hark ia beste bat jo du, beste honek aurkari bati "putasemea" deitu dio, hark eskua zapaldu dio aurkariari, entrenatzaileak ia aurkarien jokalari bat jo du, epaileari ia jo egin diote, edo zerbeza bota diote, hark txistua bota zion beste hari, honek iletik tira dio hangoari,...
   Tira, zerrenda luzea da. Baina guztiek koinzidentzia harrigarri bat daukate: kulpa beti aurkariena da, eta beraiek hasi dira. Guk ez dugu ezerren errurik, bitxia gero.
   Baina hori horrela izan ala ez izan, haurrek igandero jaso ahal duten eredua parregarria dela ezin da ukatu.

   Gainera, futbolean apuntatuko ditugu. Eta bertan, kirol eskolarrean, ikusi ahal izango ditugu beste zenbait fenomeno. Tartean, beraien semeen partiduak sutsuki bizitzen dituzten guraso haiek, edota beren seme-alabak kiroletan esforzatzera behartzen dituzten beste hainbeste guraso.
   Beraien frustratutako ametsak seme alabek betetzea nahi duten guraso asko dago hortik. Bai kiroletan, edo baita diszinplina artistikoetan ere.

   Beste egoera batean berriz, haurrak etxean ditugunean adibidez, telebista piztu eta Bruce Willis edo Mel Gibson ikusten dute, metralleta bat eskuan, aurrean jartzen zaien guztia akabatzen. Gero, katez aldatu eta "Salvame" edo "DEC" ikusiko dute agian, edo ta "Intereconomia" jarriko dute istripuz. Telebistaz nazkatzen direnean berriz, "Play Station"-a, "Xbox 360"-a, "Wii"-a, "Game Boy"-a edota beste makinitaren bat piztuko dute. Eta bertan, jendea hiltzea eta bortxatzea helburu duten jokuetan ibiliko dira, edota gerra jolasetan, edo autoan bizkor ibiltzeko jokuetan.
   Orduan ordea, gurasoak agian beste aldera begira egongo dira.
   Eta momentu horretan, urteko egun ia guztietan jasotzen dituzten baloreek kezkatzen al dituzte zenbait guraso?
   Beren seme-alabak plazara joatea nahi ez duten haiek, zaintzen al dute beren seme-alaben eguneroko entretenimendua?
   Batzuk ez, hori egunero ikusi daiteke eta.

   Baina, kezkatu egin behar al gaitu horrek?
   Kontuan hartu dezagun, zezenketak urtean bi aldiz direla, eta bakoitzak ordubete irauten duela. Bestalde, eguneroko bizitzan, edo igandero, gure haurrek beste zenbait estimulu zalantzagarri jasotzen dituzte.
   Eta dirudienez, eta ikusitakoak ikusita, zenbait pertsonari, zezenketek bakarrik kezkatzen diete. Hori egunero, eta igandero ikusi daiteke, gure herriko kaleetan.
   Hala ere, kezkatzera heldu behar al dugu?
   Ez dakit, norberak bere iritzia izan dezake horren inguruan. Baina nire ustez, etxean heziketa egokia jaso duen hark, ez du arazorik izango eguneroko bizitzan jasotzen dituen mezu eta estimuluen interpretazio egoki bat egiteko.
   Eta futbolzelaian ikusiko dituen jarrerek, edota telebista nahiz bideojokoek transmitituko dizkieten estimuluen aurrean interpretazio zuzen bat izan ahal izaterainoko heziketa bat emateko arazo handiegirik ez dela uste dut.
   Beraz, ez zezenketek, ez futbolak, ez telebistak, ez liguke kezkatu behar, gurasoek heziketa egoki bat egiten badute behintzat.

   Horregatik, haurrak eztabaidaren parte eta argudio egitea etzait ongi iruditzen. Eta parte egiten dituen hark behintzat, ez ditzala beste zenbait estimulu zalantzagarrien baitan babesik gabe utzi bere haurrak. "Muu!"-ko argazkian, zein antitaurinoen pankarta atzean azaltzen diren askok ordea, urte guztian zehar, haurren balore eta heziketa aldetik zalantzagarriak izan daitzekeen beste ekitaldi hauetan parte zuzena izaten dute.

   Beraz, guraso haiek, eta haurren babesleek, begiratu lehendabizi zeuen zilborrera, ea zer ikusten duzuen.
   Eta ondoren, begiratu ondoan duzuen taurinoaren zilborrera, edota haurra zenean zezenketetara joan zen haren zilborrera. Diferentziarik aurkitzen? Bata bestea baino gaiztoagoa al da? Batek animaliei tratu txarrak ematen al dizkie eguneroko bizitzan?
   Inor ez da satanasen besoetakoa bihurtu zezenketetara joateagatik. Eta ez da bihurtuko.
   Haurrak ez dira inozoak, eta errespetu bat merezi dute.
   Horregatik, oso itsusia iruditzen zait hauek eztabaidaren parte egitea, eta argudio bihurtzea. Halaber, haurren eredua hankamotz geratzen dela ere ikusi dezakegu.

   Haurrak ez dira esponja batzuk. Kontzientzia propioa daukate. Inteligentzia daukate. Eta kasu askotan, zenbait heldu baino askoz ere garatuagoa.
   "Muu!"-ren dekalogoa haurrek egingo balute, edota nirea, alde ederrekoak izango ziren.

   Haurrak egiatiak dira, zintzoak. Garbiak. Ez ditzagun gure kaketan zikindu.