5. Puntua

   Idatzi nituen behin, nire filosofia gidatzen zuten puntu batzuk. Eta horietako lau, azalduak izan dira blog honetan.

   Gaur, ideia horien azalpenarekin jarraituz, bostgarren puntua zabalduko dut.
   Puntu hauek helburu jakin bat daukate. Antitaurinoen koherentzia falta soilik azpimarratu nahi dudala esan dute batzuek, baina gaia hortik haratago doa. Inkoherentzia guztiekin sintesi bat egiten amaituko dut, eta nire mezuaren gordina hortik etorriko da. Hor egongo dira nire arrazoi potoloenak, edo potoloena. Guzti hau, azkenean, pertsonei mugiarazten digun horren inguruko azterketa bat baino ez da.
  Eta azterketa horretarako datuak azaltzeko egin nuen dekalogo horren bostgarren puntuan, galdera bat luzatu nuen:

• Zezenketen aurkako askok, zergatik ez dute festa eredua birplanteatzen?

   Galdera hori zergatik luzatu nuen azaltzen sahiatuko naiz gaur.

   Zezenketak zalantzan jartzen dituzten haietariko ia denek (esango nuke), ez dute festa eredua zalantzan jartzen.

   Aurkako askok, zergatik dauden aurka ere ez dute jakingo agian. Edo ez dira gauza azaltzeko. Beste batzuk ordea, beraien bizitza filosofiarekin guztiz koherenteak diren haiek, zenbait gauza zalantzan jartzeko ez daukate inongo arazorik. 

   Honen harira, festa ereduaren egokitasuna, edo zenbait filsofiarekin izan diztakeen bateraezintasunak inork ez ditu aipatu, edo zalantzan jarri. Eta gaur, zenbait galdera luzatu nahi nituzke, horren inguruan.

   Hasteko, zezenketen aurkako askok, udaletxeak ikuskizunaren antolaketan parte hartu behar duen edo ez, eztabaidatzen dute. Ez nago eztabaida horren kontra, baina zenbait aspekturi gehiago erreparatu beharko diogula iruditzen zait, edo gutxienez, berdintasun bat ibili gauzak epaitzerako orduan.

   Zalantzagarria izan daiteke udalak zezenketak antolatzea, hauek festa esklusibo (hau da, jendea eskluituta geratzen da) bat bezala ulertzen dituenarentzat. Eta hori salatzen jardun dute batzuk.

   Baina ordu berdinean egiten den ekitaldi "alternatiboa" inork ez du zalantzan jarri. Zezenketetara doazenek ezin dute antzerki on batez gozatu, ordu berdinean jartzen dituzte eta. Hau etzait guztiz gaizki iruditzen, gauza bat egitea hautatzen dugunean, aukeratzearen kostua hor dago eta. Hau aukeratu badut, beste gauza bat ezingo dut egin.

   Baina zezenketen antolaketa eta ordua zalantzan jartzen diren moduan, inork ez du ekitaldi alternatiboa zalantzan jarri. Eta kontuan hartu, zezenketen aurkakoak bakarrik direla, bigarren aukera bat daukatenak aukeratzerako orduan. "Lauroba" gustuko ez dutenek adibidez, ez daukate beste aukerarik.

   Zezenketen aurkakoen "pribilegio" hori, ez duk inork zalantzan jarri. Eta zezenetara joaten garenok pribilegiatuak bagara, plazaren kokapena, ordua, eta denbora onena dugulako, zer dira besteak?

   Hori ez dute zalantzan jartzen.

   Bestalde, udalak zezenketak ez dituela antolatu behar argudiatzeko, udalaren pluraltasuna jartzen dute mahai gainean. Hau da, udalak herritar guztiak ordezkatzen ditu, eta iritzi kontrajarriak dauden gai batzuetan erabaki bat edo beste hartzeak, posizionamendu bat adierazten du. Eta hori, noski, ez dago ondo, hauen iritziz.

   Baina zezenketak finantzatzeaz gain, alternatiboak ere finantzatzen ditu. Halaber, programa ofizialean azaltzen dira zezenketen aurkako elkarretaraztea, eta ekitaldi altertatiboa.

   Eta hori, ez du inork zalantzan jartzen.

   Denei ordezkatzen dien udalak argitaratzen duen programa ofizialean, "Presoen Aldeko" afaria egitea, ez du inork zalantzan jartzen.

   Eta gure herrian, ideologia guztietako jendea bizi dela kontuan hartuta, ekitaldi bati esklusibitate politikoa ematea ez du inork zalantzan jarri.
   Halaber, programa ofizialean herriko presoen argazkiak jartzea ere, ez da zalantzan jartzen. Eta ez dut esan nahi horren kontra nagoenik, baina gogoratu dezagun, udalak denoi ordezkatzen digula, eta nire ideologia pertsonala ezin diodala inori inposatu. Bai presoen aldekoei, eta baita alde ez dauden horiei. Eta pluraltasuna mantendu behar badu, zalantzagarria iruditzen zait presoen argazkiak jartzea programa ofizialean.
   Festetan ariketa politikoak egitea onartu egiten dugu. Eta ez dut inor ikusi oraindik, hori kritikatzen, edo zalantzan jartzen.
   Baina gogoratu nahi dut, ekintza elizkoi eta erlijiosoak programan egotearen kontra egon zela mugimendu gogor bat garai batean.
   Festek izan ditzazketen lotura eta ekintza erlijiosoetatik at geratzeko eskatu zitzaion udalari. Eta erlijioak programa ofizialean lekurik ez zuela defendatzen zen. Eta ez deritzot gaizki.
   Baina politika ukiezina dela dirudi. Eta gauza batzuk zalantzan jartzen diren moduan, beste batzuk ez dira jartzen.

   Presoen aldeko afari horretan ere, ondo pasatzearen aitzakiarekin, eta festa giroan, nahiz elkartasunean, denak bildu eta 30 oilasko jatea, ez du inork zalantzan jarri.

   Lau zezen pekatu handiegia da, kontzientzian eramateko. Baina 30 oilaskok ez dute lau zezenen maila hartzen, dirudienez. Antitaurino asko ikusi ditut nik, afari horretan (neu ere izan naiz han). Eta inork ez du entsalada eskatu, edo fruta.

   Eta nik behintzat, ez daukat zalantzarik, entsalada jaten dugun bitartean, oilaskoa jaten dugunean bezain ondo pasa daitekeela. Eta zentzu horretan, ondo pasatzearen aitzakiarekin, edo oilaskoa jatearen kapritxoaren erruz, 30 oilasko hiltzeak ez dio inori barrua mugitzen.

   Hori ezin da kuestionatu. Gainera elkartasunez egiten bada, ba tira, barkatzen da.

   Baina entsaladarekin, sagardoak efektu berbera egiten digu. Eta mozkortzearen arrazoiak, eta ondo pasatzearen arrazoiak, badirudi kasu honetan 30 oilaskoren bizitza balio duela. Eta bota dezagun, 100 lagun joaten direla.

   Hori bai, 500 lagun plazara ondo pasatzera joateak, ez dio zilegitasunik ematen zezenketei.

   Eta artean gaur, ez dut inor ikusi hori kuestionatzen, edo eztabaidatzen.

   Asko jatearen eta edatearen aitzakian hildako animalia guztiak, ez ditu inork gogora ekartzen.

   Eta gogoratu nahiko nuke, festatan, normal janda ere, bizi gaitezkeela. Hau da, pintxo dastaketa egin gabe, edo hamaiketakoak, edo pintxo poteoa, edo oilasko jana egin gabe, berdin berdin bizi gaitezke. Bazkalorduan lenteja batzuk jan, eta indar ederrak izango genituen, festa egun bati aurre egiteko. Ez dago pasatu beharrik.

   Baina dirudienez, festatan pasa gaitezke. Eta hori egiteko beharrezkoak diren animalia gizarajo horiek, ba tira, nola esango dizuet ba... zilegi da akabatzea.

   Hori ere, ez du inork zalantzan jarri.

   Bestalde, azken urteetan, festa eredu bat saldu eta bultzatu nahi izan da. Eta izan du efektua, eman nahi izan zaion bultzada horrek.

   Gazte jende ugari hurreratu da herrira. 14-18 urte bitarteko gazte jende asko. Eta hauei, edan eta mozkorrerako festa batzuk saldu zaizkie. 

   Gero, etortzen dira, edaten dute, eta ikaragarrizko mozkorrak harrapatzen dituzte. Eta ondoren, arazoak hasten dira. Batek lorontzia puskatu duela, besteak kontainerra aldapan behera bota duela, edota plastikozko komun bat irauli dutela. Edo bi borrokan hasi direla, beste bat negarrez, mozkor depresiboaren ondorioz, haietariko bat oka egiten ibili da, beste batek galtzak jaitsi ditu eta txirula airean duela erdikalean gora igo da...

   Sustatu dugun festa ereduak, zenbait pertsonen duintasuna pikutara bidali du. 

   Eta ondo dago zezenaren duintasunaz kezkatzea, baina pertsonen duintasuna ere nahiko orbandua izaten da festetan.

   Guk sustatu dugu festa eredua, eta guk jasotzen ditugu horren fruituak. Eta gero, gainera, kexatu egiten gara, biaramunean herria hankaz gora ikusten dugunean.

   Zezenaren duintasuna defendatua izaten da. Baina pertsona hauena ez du inork defendatu. Eta gainera, horrelako festak sustatuko ditugu, duintasuna gal dezaten edo.
   Eta gainera, ahaztu egiten zaigu, kasu hauetan, eta mota honetako jarreren atzean, arazo serioak egoten direla. Eta lagundu beharrean, mutur aurrean jartzen diegu errore bat egiteko aukera.

   Eta hau, ez du inork zalantzan jarri.

   Bestalde, azken urteetan, ondarbasorako igoerari eman zaion festa giroak, eta festa izaerak, bi aurpegi ditu.

   Esan behar gainera, ondarbasoko igoeraren eredu hau sustatzen egin den esfortzua, ikaragarria izan dela.

   Eta eman ditu fruituak (onak ala txarrak). 

   Ondarbasora igoera festetako momentu handi baten traszendentzia hartu du. Jende andana ibiltzen da ondarbasorako bidean, txirrindulariak animatuz. Eta inor ez da eskuhutsik joaten maldan gora.

   Azken urteetan, gazte jende asko ibili da ondarbasoko bidean, botilak eta latak eskuetan dituztela. Eta honek bi efektu negatibo sortu ditu.

   Batzuk gehiegi edtaen dute, eta behetik gora, nahiz goitik behera datozen txirrindularientzat oztopo izaten dira, hala nola, baita autoentzat ere. Honek arrisku bat suposatzeaz aparte, aldapan gora doan txirrindulariarentzat galera garrantzitsu bat suposatu dezake.

   Gainera, bertan egoten den jende asko, txirrindularietaz paso egiten dute, eta diskoteka modura antolatzen dute ondarbasorako bidea. Autoetan musika jartzen dute, eta bide erdian dantzan egoten dira.

   Bestalde, bidean zehar festa izan eta gero, ia denek beraien zaborrak han botata uzten dituzte. "Martini" botilak, vodka, ginebra, likoreak, zerbeza latak, bi litroko plastikozko botilak kalimotxoz beteta, eta plastikozko baso asko. Hala nola, plastikozko zorroak, eta botilak eta latak bilduta etortzen diren plastikozko estalkiak.

   Guzti hau gure naturan botata uzten dugu. Eta gainera, festa eredu hau sustatzen dugu.

   Gure ondare naturalak izan dezakeen galeraz batzuk bakarrik akordatu ohi gara momentu horretan, beste batzu gai izaten ez direlako.

   Eta hau ere, ez du inork zalantzan jarri.

   Gure festa ereduak, baditu zenbait puntu oso kritikagarri. Bai koherentzia filsofikoaren aldetik, eta baita naturaren ikuspuntu batetik ere.

   Eta zenbait pertsonek komulgatzen dutela dioten filosofiak, zenbait gorabehera izaten ditu festetan. Gauza batzuen aurrean ikaragarrizko zalaparta ateratzen dute, eta beste zenbaiten aurrean isilik geratzen dira.

   Lehen esan dudan moduan, inkoherentzia filosofikoak ikusten ditut, hauetariko zenbait gauzetan.

   Ondo dago, eta zilegi da, zezenketak zalantzan jartzea.

   Baina zuek zeuen buruari jarri diozuen filosofia horrekin bateraezinak diren beste zenbait gauza ere badaude gure herriko festetan. Baina arrazoi batzuk medio, ez dira zalantzan jartzen.

   Askotan, ondo pasatzen dugunean, zalantza moralak alde batera uzten ditugu. Eta ondo pasatzearen helburu bakarrarekin jarduten dugu.

   Antitaurinoek zenbait momentutan egiten dute, eta ulertzen zaie hori egitea, goiko kasuak adibide.

   Baina badirudi, zezenketetara joan ohi garenok, ondo pasatzearen aitzakia hutsarekin, etika eta moralari atentatu barkaezin bat egiten diogula.

   Besteenak ulertua eta errespetatua izan behar du. Eta gurea ez du nahi inork ulertu, eta ezta errespetatu.

   Eta hortxe dago koxka.

   Batzuk ez ditugu besteen ekintzak diktatu, edo kontrolatu nahi. nahi dutena egiten uzten diegu.

   Baina guk, zoritxarrez, beti dugu norbait, zer egin behar dugun eta zer ez esaten. Hau ondo dago, eta hau gaizki dago.

   Hori da diferentzia.

   Nire musikaren erritmora dantza egin nahi ez duen horri, nik ez diot behartuko nire erritmora dantza egitera. Baina dirudienez, batzuek, beraien musikarekin dantza egitera behartu nahi gaituzte.